Realizując projekt „Polsko – Niemieckie Transgraniczne Centrum Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego Regionu Doliny Środkowej Odry” zaproszono miłośników regionu na wycieczkę studyjną. 4 marca 2023 r. uczestnikom wydarzenia zaprezentowano dwory i pałace na terenie gminy Dębno.
Prawie czterdziestoosobowa grupa, wycieczkę rozpoczęła od wizyty w odremontowanej willi, przy ulicy Mickiewicza 43 w Dębnie. Dawna posiadłość fabrykanta sukna Fritza Hildebrandta, która została zrewitalizowana w ramach projektu, odzyskała dawny blask. Zabytkowy budynek z 1896 roku dzięki wsparciu środków unijnych stanie się Polsko – Niemieckim Centrum Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego Regionu Doliny Środkowej Odry. Zadaniem Centrum będzie promocja regionu oraz współpraca z regionalistami, przewodnikami, animatorami kultury oraz rękodzielnikami.
Było to pierwsze spotkanie w odnowionym obiekcie. Gości przywitał burmistrz Dębna Grzegorz Kulbicki, następnie uczestnicy mogli zwiedzić budynek, którym byli zachwyceni.
Grupa dalej udała się do Grzymiradza, gdzie przewodnik – Marek Schiller opowiedział o pałacu, który powstał w XIX wieku. Obecnie pozostaje w prywatnych rękach i po ostatnim pożarze popadł w ruinę.
Kolejny pałac, który znajduje się w Smolnicy jest w dobrym stanie. Tę formę dwór zyskał w 2. połowie XIX wieku. Zachował się również przypałacowy park z cennym starodrzewem. Okazała rezydencja jest teraz siedzibą Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii.
Na trasie wycieczki cennym zabytkiem jest pałac w Warnicach. Ta dawna siedziba von Ostenów znajduje się w prywatnych rękach i niestety popadła w ruinę. Zachwyca natomiast zabytkowy przypałacowy park, którego właścicielem jest Gminy Dębno i został w ostatnich latach zrewitalizowany.
Kolejnym przystankiem był skansen w Krężelinie. To najmniejsze sołectwo w gminie Dębno, miejscowość zamieszkuje 14 osób. Dzięki gościnności nowego sołtysa i jego żony uczestnicy zagrzali się w świetlicy, napili się ciepłej kawy i zjedli pyszne ciasto. Regionaliści podziwiali stare maszyny rolnicze, wspominając dawne prace na roli. Poznali także historię starego dworu, który obecnie pełni funkcje mieszkalne.
Miejscem docelowym wydarzenia był Dolsk, a w nim zabytkowy pałac, który od 1992 roku jest własnością rodziny Mudzo. Od tego czasu wspaniały zabytek powstaje z ruin. Historię rezydencji opowiedział syn właścicieli Fryderyk Mudzo, który o pałacu napisał już publikację. Uczestnicy wycieczki byli pod wrażeniem z jakim rozmachem odbudowany jest obiekt. Niektórzy regionaliści, pamiętając zawalony dach i mury, nie mogli uwierzyć, że pałac tak pięknieje. Mogli zobaczyć odnowione pokoje, salę balową, a na zakończenie w odnowionych pomieszczeniach piwnicznych zjeść posiłek.
Organizatorem spotkania, na zlecenie Gminy Dębno było Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne „Terra Incognita” z Chojny. Udział w wydarzeniu wzięli regionaliści z Polski i Niemiec. Wycieczka studyjna nosiła tytuł „Dwory i pałace w gminie Dębno - potencjał polsko-niemieckiej współpracy turystycznej w Regionie Doliny Środkowej Odry” w ramach działań praktyczne poznanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego Regionu Doliny Środkowej Odry w projekcie INT 154.
Sfinansowano z projektu „Polsko – Niemieckie Transgraniczne Centrum Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego Regionu Doliny Środkowej Odry” w ramach programu Interreg Va Oś priorytetowa I: Natura i kultura.
Dziękujemy za pomoc w organizacji przedsięwzięcia: Stowarzyszeniu „Terra Incognita”, Markowi Schillerowi, sołtysowi Krężelina Rafałowi Dmytruszkiewiczowi i jego żonie oraz szczególnie Fryderykowi Mudzo i jego rodzicom za gościnę i możliwość zwiedzania pałacu w Dolsku.
Emilia Jenda
Wydział Planowania i Rozwoju
